Ο δάσκαλος και ο καθρέφτης

Του Κώστα Θερμογιάννη

 

Εικόνες καθημερινές, συνηθισμένες θάλεγε κανείς. Από αυτές που συναντούμε γύρω μας, που βλέπουμε και ακούμε στις ειδήσεις -και που ξεχνούμε συνήθως μετά από λίγο. Ιστορίες που προσπερνούμε εύκολα –ή που μας είναι αόρατες, όπως και οι πρωταγωνιστές τους.

Ο Κώστας Θερμογιάννης δεν τις προσπέρασε, δεν τις ξέχασε. Τις είδε με ευαισθησία. Τις άκουσε με προσοχή. Έσκυψε πάνω τους με ενδιαφέρον, με ανθρώπινη ματιά, με αγάπη. Και μας τις παρουσιάζει με δεξιοτεχνική πέννα, με ρέουσα γραφή, με διαφορετική προσέγγιση. Μας βάζει μέσα στην ψυχή των πρωταγωνιστών τους. Μας δείχνει τα γεγονότα μέσα από την δική τους οπτική. Ακόμα κι όταν φαίνεται να μην αξίζουν τη συμπάθειά μας, τους συμπαθεί και μας κανει κι εμάς να τους συμπαθήσουμε. Κι όταν την αξίζουν, μας κάνει να τους αγαπήσουμε, να τους σεβαστούμε, να τους θεωρήσουμε δικούς μας ανθρώπους. Σχεδόν συγγενείς.

«Ο δάσκαλος και ο καθρέφτης»  περιλαμβάνει επτά διηγήματα και τρεις σκηνές, που αποτελούνται από δύο λήψεις η κάθε μία. Συνολικά δεκατρείς ιστορίες που μιλούν για «την χαρά και τον πόνο, την αγάπη και το μίσος, το χτες και το αύριο, τη δημιουργία αλλά και την καταστροφή», όπως αναφέρει ο συγγραφέας τους στο οπισθόφυλλο του βιβλίου. Δεκατρείς ιστορίες που μιλούν με διαφορετικό τρόπο στον κάθε αναγνώστη, που αγγίζουν διαφορετικές ευαισθησίες του καθένα από μας -κάποιες πιο έντονα, κάποιες πιο ήπια.

Η κυρα Θωμίνα από την «Σκηνή τρία-λήψη ΙΙ». Τόσο τρυφερή, τόσο συγκινητική, τόσο ανθρώπινη σχέση μέσα σε ένα ζευγάρι. Σχέση ζωής που συνεχίστηκε και πέρα από αυτήν. «Χωρίς εσένα δεν θα μπορούσα να φανταστώ ούτε την άλλη ζωή», της είπε ο Θωμάς της. Και ταξίδεψαν αγκαλιά.

Ο μπαρμπα Βαγγέλης από την «Σκηνή δύο-λήψη Ι». Κερδίζει εξ αρχής τη συμπάθειά μας κι ας είναι βαρυποινίτης. Η σκέψη του «για να έχει κανείς παρόν θα πρέπει να έχει και μέλλον, ειδάλλως ο χρόνος μένει στάσιμος, αέναα ακίνητος» από τις πιο εντυπωσιακές και αληθινές που έχω συναντήσει.

Ο ανώνυμος σερβιτόρος του Classic από την «Σκηνή ένα-λήψη ΙΙ». Που «το γκρι της πόλης είχε απλωθεί μεσα στην ψυχή του» -μέχρι που ένας ζωγραφικός πίνακας από ένα απροσδόκητο καλλιτέχνη τον έκανε να νιώσει «τον κρύο αέρα με τη φρεσκάδα του υψομέτρου να του χαϊδεύει τα μαλλιά».

Η ηλικιωμένη απόκληρη στην «Τελευταία πόρτα». Η μόνη, η ξεχασμένη από τη ζωή, η αποδιωγμένη από το παιδί της. «Έχω να τον δω χρόνια... Ούτε τα εγγόνια μου τα έχω δει...» λέει πικρά στον άγνωστο της πλατείας -τον οποίο, ωστόσο, βρίσκει τη δύναμη να παρηγορήσει, να συμβουλέψει.

Ο μεγαλοδικηγόρος από το «Ο δάσκαλος και ο καθρέφτης», που έδωσε και τον τίτλο στο βιβλίο. Ο πετυχημένος, ο καταξιωμένος. Που κρατούσε μέσα του σαν φυλαχτό τα λόγια του δασκάλου του -εκείνου που του χάρισε τον καθρέφτη της συνείδησής του. «Η αλήθεια που βρισκόταν εκεί μέσα ξεχύθηκε μπροστά του» και του έδειξε το δρόμο.

Ο εκτελεστής από το «Η ψυχή του ανθρώπου». Σπαραχτικός, ανθρώπινος, συγκλονιστικός στην εξομολόγησή του. «Παπά, ξέρεις ποιο είναι το πιο κρύο μέρος στον κόσμο; Ξέρεις; Η ψυχή, παπά, είναι το πιο κρύο μέρος, η ψυχή, τ’ ακούς; Μπορείς να κάνεις την ψυχή μου να ζεσταθεί; Μπορείς;» Από τις πιο δυνατές ατάκες του βιβλίου.

Κώστα Θερμογιάννη, αγαπημένε μου φίλε, σ’ ευχαριστώ για την μοναδική συντροφιά που μου κράτησε ο «Καθρέφτης» σου! Πάντα καλοτάξιδος!